Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

kuratorka: Jadwiga Sawicka
współpraca ze strony Zachęty: Katarzyna Kołodziej, Michał Kubiak
projekt ekspozycji: Lila Kalinowska
identyfikacja wizualna wystawy, opracowanie graficzne tekstów: Kaja Gliwa, Mikołaj Moskal
artyści: Eleanor Antin, Apsolutno, Martin Arnold, Krzysztof Bartnicki & Wojciech Kucharczyk, Michał Chudzicki, CT Jasper & Joanna Malinowska, Omer Fast, Hans-Peter Feldmann, Bartosz Fic, Kaja Gliwa & Mikołaj Moskal, Johan Grimonprez, Nicolas Grospierre, Grzegorz Jankowicz, Lukáš Jasanský & Martin Polák, Alicja Karska & Aleksandra Went, Lila Kalinowska, PIO Kaliński, Agnieszka Kurant, Jamie Livingston, Justyna Łuczaj-Salej, Piotr Macha, Martyna Miller, Aleksandra Mir, Karolina Niwelińska, Krzysztof Pisarek, Jan Rusiński i ilustratorzy (Arobal, Jacek Ambrożewski, Patricija Bliuj-Stodulska, Ola Cieślak, Paulina Derecka, Małgorzata Dmitruk, Paulina Dudek, Magdalena Dukaczewska, Stanisław Gajewski, Joanna Gębal, Agnieszka Głód, Monika Hanulak, Maria Huculak, Marta Ignerska, Rafał Kucharczuk, Wacław Marat, Milena Podloch, Greta Samuel, Aniela Sadlej, Maciej Sieńczyk, Marianna Sztylak, Stanisław Wójcik, Barbara Żuchowska), John Stezaker, Weronika Szczawińska & Krzysztof Kaliski, Mariusz Tarkawian, Andrzej Tobis, Marianne Wex oraz studenci Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego
autorzy książek: Sophie Calle, Jonathan Safran Foer, Cristina de Middel, Joan Fontcuberta, Michael Landy, Chris Ware

W Uwagach o tym, czego szukam Georges Perec tak komentował formalną różnorodność swojego dorobku:

„Nigdy nie napisałem dwóch jednakowych książek, nigdy nie miałem ochoty powtórzyć w którejś z książek formuły, systemu czy stylu wypracowanego w poprzedniej”.

 Swoje utwory dzielił na należące do czterech pól, czterech sposobów zadawania sobie pytań. Jest więc pole socjologiczne, czyli badanie codzienności, jest autobiografia, są rzeczy ludyczne (czyli efekt realizowania narzuconych sobie formalnych przymusów), jest także pole fabularne, wynikające z chęci „pisania książek, które czyta się jednym tchem".

Wychodząc od tego podziału, wystawa Życie. Instrukcja — łącząca różne dyscypliny twórcze — gromadzi prace i autorów, dla których istotne jest myślenie przez klasyfikację, upodobanie do rygorów formalnych czy też tworzenie złożonych narracji. Ekspozycja dzieli się na cztery części: ludyczną, socjologiczną, fabularną i autobiograficzną. Integralną jej część stanowi czytelnia, która przenika do wszystkich „rozdziałów” wystawy. Wśród prezentowanych publikacji znalazły się zarówno książki fotograficzne, jak i będące efektem projektów artystycznych, bądź same będące projektami artystycznymi.

Bezpośrednią inspiracją dla powstania wystawy była jedna z najsłynniejszych powieści Pereca Życie instrukcja obsługi — wielowątkowa opowieść o mieszkańcach paryskiej kamienicy. Skomponowana w oparciu o zasady kombinatoryki i reguł szachowych, realizowała postulaty eksperymentalnej grupy literackiej OuLiPo, której Perec był członkiem od 1967 roku. Jak pisała Anna Wasilewska o dziele Francuza: „podlegające ścisłym formalnym rygorom, arbitralnie dobranym, jest książką eksperymentalną, awangardową, którą czyta się jak powieść realistyczną, nie podejrzewając istnienia pod powierzchnią tekstu skomplikowanej maszynerii, wprawiającej w ruch narrację”. Podobnie wystawa może być oglądana bez znajomości zasady, według której została zbudowana — jako zestaw interesujących, nieco obsesyjnych prac. Lecz jednocześnie ma dać widzowi przyjemność z odkrywania reguł, którymi w swojej twórczości — tak jak Perec — kierują się artyści.

Wystawie towarzyszy książka Życie. Instrukcja zawierająca wybór tekstów literackich (w tym fragmenty prozy Georges’a Pereca) oraz teksty z zakresu literaturoznawstwa, socjologii i sztuki. Projekt i ilustracje: Anna i Magdalena Piwowar