Pimoa Chthulu to projekt przygotowany specjalnie na wystawę w Miejscu Projektów Zachęty. Główną część ekspozycji stanowi obiekt w dużej skali wykonany z czarnej owczej wełny — przypominający pajęczynę, ośmiornicę czy połączone ze sobą ludzkie ciała. Rzeźba została wykonana techniką szydełkowania przez artystkę i kobiety w różnym wieku i z różnych miejscowości, występujące w roli Babki Pajęczycy. Współpraca z innymi artystami/artystkami czy rzemieślnikami/rzemieślniczkami przy tworzeniu projektów to kolejna cecha wyróżniająca metodę twórczą Małgorzaty Markiewicz. (W jej wcześniejszych pracach pojawiał się już temat niewidzialnej pracy kobiet czy pracy jako wartości społecznej przynoszącej dochód i samodzielność).
Tym razem na facebookowe ogłoszenie artystki odpowiedziały emerytki, kobiety  poszukujące zatrudnienia, Małgorzata Markiewicz Pimoa Chthulu nierzadko znajdujące się w niełatwej życiowej sytuacji. Artystka traktuje je jak partnerki, nie anonimowe podwykonawczynie. Dowodem na to jest fakt, że portrety wszystkich uczestniczek projektu (także autorki) z przeskalowanymi szydełkami pod pachą, wykonane w technice czarno-białej fotografii, zajmują ważne miejsce na wystawie. Autorem zdjęć jest Michał Łuczak. Mam nadzieję, że honoraria za wykonaną pracę wspomogły budżet „pajęczyc”, a współpraca przy projekcie artystycznym pozwoliła im choć na chwilę zakosztować radości płynącej z tworzenia. Twórczość uprawiana przez Markiewicz bywa nazywana rzeźbą społeczną czy sztuką partycypacyjną. Współdziałanie i wynikające z niego międzyludzkie związki są dla autorki równie ważne, jak sam efekt końcowy — dzieło sztuki.
W podziemnej części galerii wyświetlane jest wideo, które prezentuje powstały obiekt w ruchu (do poszczególnych części rzeźby można wejść jak do kokonu). Nagranie zostało zrealizowane we wnętrzach Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie z udziałem zaproszonych performerów i samej artystki. Czarny, wywołujący lęk, bo niepokojąco nieokreślony gatunkowo organiczny stwór przemieszcza się po bogato zdobionych „pałacowych” wnętrzach i wykonuje gwałtowne konwulsyjne ruchy. Muzykę towarzyszącą performerom skomponował Bartosz Zaskórski — zaprzyjaźniony z Małgorzatą artysta wizualny, kompozytor i muzyk. Materiałem wyjściowym do powstałych sampli są skrzypcowe improwizacje w wykonaniu innego artysty, Piotra Lutyńskiego. W nagraniu słychać wyraźnie dzikie góralskie nuty. Transowość dźwięków i ruchów figury może wywoływać strach i fascynację, jak u widza oglądającego magiczne obrzędy wypędzania z opętanych złego ducha. Artystka jako jedno ze źródeł
swoich inspiracji podaje tarantelę — ludowy taniec z Apulii na południu Włoch — inspirowany ruchami osoby ukąszonej przez pająka, a mający doprowadzić do oczyszczenia. Tak o tym pisze:

Tarantela była/jest nazywana tańcem pająka albo tańcem osoby ukąszonej przez pająka [i i traktowana] jako ludowy sposób na wypędzenie jadu z duszy osoby ukąszonej. Pod „ukąszeniem pająka” kryły się wszystkie problemy psychiczne (choroby duszy) takie, jak depresja, mania, histeria, smutek, marazm. Leczenie polegało na wytańczeniu jadu z ciała. Do osoby chorej przychodziła grupa muzyków, która próbowała grać melodie o różnym tempie i rytmie tak, aby trafić w ten jeden pasujący do stanu duszy osoby chorej. Kiedy się to udało, następował transowy taniec.

Innym ważnym dla Markiewicz źródłem inspiracji dla najnowszego projektu jest motyw z powieści Kosmos Witolda Gombrowicza. (Warto wspomnieć, że artystka jest autorką krakowskiego pomnika poświęconego temu pisarzowi). Odwiedzający z kolegą Zakopane Witold staje się ofiarą prowadzonego przez siebie śledztwa. Autorka komentuje: „Układające się w serie znaki łapią go w swoje sidła jak pajęczyna muchę. Próba wyciągnięcia wniosków, rozwiązania zagadki w sposób logiczny spełza na niczym. Bohater musi się skonfrontować z tym, co nieznane, nieoswajalne, nieuporządkowane, nielogiczne, a co budzi lęk”. Markiewicz tak wyjaśnia tytuł wystawy:

Pimoa Chthulu jest nazwą przewodniej fikcyjnej figury pająka w filozofii Donny J. Haraway, zmodyfikowaną nazwą rzeczywiście istniejącego pająka Pimoa cthulhu żyjącego w Kalifornii, [która] pochodzi z języka rdzennego ludu Goshute z Utah: Pimoa — długie nogi (big legs), Cthulhu — podobny do mocy chaosu (akin to the powers of Chaos). U Haraway zmieniony drugi człon „chthulu” wywodzi się od słowa „chtonic” — chtoniczny, czyli pochodzący z podziemnego świata zasilającego wszystko, co żyje. Chthulucene (kolejne pojęcie z filozofii Haraway) jest epoką, w której teraz żyjemy, w której kluczowe dla naszego przetrwania będzie szukanie połączeń i związków z nie-ludzkimi istotami oraz roślinami, czyli szukanie „krewnych” niekoniecznie wśród ludzi. […] Pimoa Chthulu zawiera w sobie cały świat podziemny dający życie temu, co nad nim, zasilający grzyby, rośliny, zwierzęta i ludzi, który jest zbudowany na zasadzie połączeń. Wszystko jest z czymś powiązane, a to jest połączone jeszcze z czymś innym. A śmierć i życie wydarzają się w obrębie tych połączeń.

Metafora pajęczyny staje się dla Małgorzaty Markiewicz kluczowa dla opisania jej najnowszego projektu wynikającego z namysłu nad kondycją człowieka z perspektywy planetarnej.
Magda Kardasz

Małgorzata Markiewicz mieszka i pracuje w Krakowie. Jest absolwentką Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (dyplom w 2004). W 2015 roku uzyskała stopień doktory. Studiowała na Konstfack oraz w Critical Design Studio na Wydziale Architektury Królewskiej Akademi Technologicznej w Sztokholmie. Obecnie jest wykładowczynią w Instytucie Sztuki i Designu Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Praktyka artystyczna Małgorzaty Markiewicz bada złożoność współczesnej dynamiki płci w kontekście środowiska domowego, a także szeroko rozumianego społeczeństwa. Od samego początku swojej twórczości używa w pracach tkaniny jako medium. Jest autorką pomnika Gombrowicza w Krakowie. Prace prezentowała w między innymi w Zachęcie  - Narodowej Galerii Sztuki, CSW Zamek Ujazdowski, Park Rzeźby na Bródnie MSN,  Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, The Photographers Gallery w Londynie, Matadero w Madrycie , Berardo Museum w Lizbonie  i wielu innych. Współpracuje z galerią l’etrangere z Londynu. malgorzatamarkiewicz.com.pl

^{Pimoa Chthulu, nagranie performansu w przestrzeni Teatru im. Juliusza Slowackiego w Krakowie, 2022, fot. Grzegorz Mart}