Podmiotowość w innym stanie skupienia. O zagrożeniach i szansach tkwiących w pajęczynie.
Wykład dr hab. Moniki Świerkosz

Miejsce Projektów Zachęty
wstęp wolny

Celem amerykańskiej teoretyczki Nancy Miller w słynnym tekście Arachnologia było wydobycie niewidocznej przez wieki żeńskiej podmiotowości twórczej. W ten sposób chciała ona odwrócić klątwę Ateny, która zmieniła Arachne-artystkę w niemą Pajęczycę, zaś jej buntowniczy gobelin w pozbawioną kulturowych sensów plątaninę lepkich nici. Pajęczyna symbolizuje w nim pułapkę, jaką zastawił na twórcze kobiety patriarchat, przekształcając ich sztukę w akt natury, zapis płynący z trzewi i do nich się ograniczający. Podczas spotkania przyjrzymy się tkwiącym w niej zagrożeniom i szansom. Najprawdopodobniej jednak będziemy musieli opuścić królestwo żeńskiego podmiotu, przejść w inny stan skupienia, by zanurzyć się w lekko przerażającym, lekko pociągającym kontinuum życia i śmierci — życia ze śmiercią. Te umiejętności okażą się niezbędne dla przetrwania w postludzkiej rzeczywistości. Czy w pajęczej metamorfozie Arachne — która według Miller była aktem odebrania głosu kobiecie — możemy dostrzec możliwości stworzenia również innego, krytycznego języka sztuki?


Monika Świerkosz — dr habilitowana, pracuje na Wydziale Polonistyki UJ. Interesuje się teorią krytyczną, filozofią feministyczną, zwłaszcza w zakresie problematyki ciała, posthumanizmu i materialności. Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Ruchu Literackim”, „Pamiętniku Literackim”, „Wielogłosie”, „Didaskaliach”, „FA-arcie”, „Opcjach”, „Zadrze” i w „Znaku”. Jest autorką książek: W przestrzeniach tradycji. Proza Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk w sporach o literaturę, kanon i feminizm (Warszawa 2014) oraz Arachne i Atena. Literatura, polityka i kobiecy klasycyzm (Kraków 2017). Zredagowała tomy Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej po 1989 roku (Gdańsk 2016), Rozczytywanie Dąbrowskiej (Kraków 2018, we współpracy z D. Kozicką) oraz Konstelacje krytyczne (Kraków 2020, wspólnie z Dorotą Kozicką i Katarzyną Trzeciak).

Wydarzenie towarzyszące wystawie
  • 25.02 – 08.05.2022
    Małgorzata Markiewicz
    Pimoa Chthulu

    Pimoa Chthulu to projekt przygotowany specjalnie na wystawę w Miejscu Projektów Zachęty. Główną część ekspozycji stanowi obiekt w dużej skali wykonany z czarnej owczej wełny — przypominający pajęczynę, ośmiornicę czy połączone ze sobą ludzkie ciała. Rzeźba została wykonana techniką szydełkowania przez artystkę i kobiety w różnym wieku i z różnych miejscowości, występujące w roli Babki Pajęczycy.

    Miejsce Projektów ZachętyMPZ
Nadchodzące wydarzenia
wszystkie
  • 26.07 (SOB) 12:15
    Joanna Fluder. Śluz
    Oprowadzanie odwołane
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • neonowo podświetlone pomieszczenie, ludzka sylwetka w tle
    26.07 (SOB) 13:00
    Oglądamy razem wystawę! Oprowadzanie w języku polskim prostym
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • rysunek linią na żółtym papierze
    26.07 (SOB) 14:00
    Niebna architektura. Rozproszone obserwatorium zjawisk atmosferycznych
    Wykład plenerowy
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • kobieta uprawiająca jogę w barokowym holu
    27.07 (ND) 10:45
    Joga w Zachęcie
    Zachęta | hol głównyZachęta | hol główny
  • 27.07 (ND) 12:15
    Niedzielne oprowadzania po aktualnych wystawach  
    (godz. 12:15 i 14:15)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • zdjęcie, osoba w przestrzeni wystawy
    27.07 (ND) 16:00
    Екскурсія українською мовою
    Oprowadzanie w języku ukraińskim
    Захента — Національна галерея мистецтв.Захента — Національна галерея мистецтв.
  • 29.07 (WT) 12:30
    Obrazy ze snów. Otwarte warsztaty z surrealizmu dla dzieci w wieku 6-13 lat
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 29.07 (WT) 17:30
    Od koncepcji do odbitki. Otwarte warsztaty z linorytu dla dorosłych
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • tłum ludzi zgromadzonych w sali wystawowej
    31.07 (CZW) 12:15
    Czwartkowe oprowadzania po aktualnych wystawach
    (godz. 12:15 i 17:30)
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • 31.07 (CZW) 18:30
    Pokój kobiecie. Warsztaty z tworzenia feministycznych kolaży
    Warsztaty dla dorosłych
    Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)Zachęta / sala warsztatowa (wejście przez hol główny)
  • PORTRET MĘŻCZYZNY NA CZARNYM TLE
    01.08 (PT) 17:30
    Blisko
    Spotkanie z Michałem Jachułą – kuratorem wystawy „Przestrzenie"
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta
  • neonowo podświetlone pomieszczenie
    01.08 (PT) 18:00
    Workshop for adults in English
    The Poetic Language of Space: Inspired by Ewa Partum
    Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta