Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

Współorganizator: Galeria Szydłowski

Data to nowa odsłona malarskich wypowiedzi Wiktora Dyndo o pięknie tragedii współczesności. Piękno nieuchronności biegu zdarzeń przynoszących cierpienie i śmierć, spektakularność zdarzeń, którym artysta poświęca uwagę, polega na tym, że to całe zło dzieje się na naszych oczach, widzimy je na ekranach naszych smartfonów, komputerów i telewizorów. Wiemy o nim. Są to portrety tragicznych zdarzeń wyznaczających rytm naszego czasu, daty niczym horyzontalne cięcia ranią nasze oczy, zasłaniają namalowany pejzaż. Słowo data znaczy w języku angielskim  dane, coś co jest, co się zdarzyło. Daty są czymś w rodzaju świadectwa, umocowania, zakotwiczenia. Jeżeli znamy datę, to jesteśmy przekonani, że to coś właśnie wtedy zdarzyło się naprawdę. Daty przypisujemy tylko znaczącym wydarzeniom, tym, które przekraczają codzienność. Za datą wybuchu wojny i jej zakończenia kryją się tragiczne losy milionów konkretnych ludzi. Choć daty i miejsca często są umowne, na swój sposób są jednak prawdziwe, nie tylko wyznaczają rytm, ale także cezury. Daty kryją w sobie agresję zerwania. Są daty, które okradają nas, dają złudzenie ważności. Są puste, abstrakcyjne, ociosują pamięć, ukrywają fakt, że wojna nigdy się nie kończy, ona jedynie się zmienia i przepoczwarza. Możemy być pewni, że wcześniej lub później gdzieś rozgorzeje. Czasami jest manipulacją. Chodzi o to, by mieć własny dzień zwycięstwa, by zastrzec sobie pierwszeństwo we wspomnieniach, obrazach, książkach, filmach, grach.

Dane, fakty, zdarzenia są przedmiotem informacji w postaci techno-obrazów, ich wizerunków przygotowanych do przekazu internetowego. I właśnie jako takie pojawiają się na ekranach urządzeń elektronicznych.

Jak nadać sens datom, jak nadać sens danym, jak interpretować fakty?

Mamy przeczucie, że wśród wielu z nich są te, które mają szczególne, bo przełomowe znaczenie. Które z tych dat (danych) dają się sensownie powiązać i na jakiej podstawie można powiedzieć, która wśród wybranych jest złotym ogniwem, pozwalającym uporządkować pozostałe według  konstytuującej je logiki.

Są daty należące do przeszłości i składające się na teraźniejszość, ale też są daty odnoszące się do przyszłości. Kiedyś ważną datą był rok 1984, ta orwellowska data jest już poza czasem, zakorzeniła się na dobre w przestrzeni symbolicznej. Dzisiaj pojawiają się daty klimatycznej zagłady.

Wiktor Dyndo maluje uwodzące piękno władzy, wojny, śmierci. Ujawnia sposoby ich przedstawiania, koloryzowania, zamieniania w spektakl. Artysta posługując się bogactwem środków malarskich ujawnia scenografię współczesnego przekazu – politycznej sceny i teatru wojny.

Pokaz jednego obrazu odbędzie się w Zachęcie w dniach 16-18 grudnia. Cały cykl Data jest prezentowany do 24 lutego w Galerii Szydłowski.