Viva Mexico! Nich żyje meksyk!
18.09 – 18.11.2007 Viva Mexico! Nich żyje meksyk!
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
kurator: Magda Kardasz
współpraca: Joanna Sokołowska
projekt ekspozycji: Daniel Malone
Pod tym hasłem, trzy dni po święcie narodowym Meksyku, otworzyliśmy w Zachęcie obszerną prezentację sztuki współczesnej artystów tworzących w Meksyku, Guadalajarze, Monterrey, Tijuanie, San Diego i Los Angeles. Od drugiej połowy lat 90. meksykańska sztuka święci (ponownie) triumfy na świecie. Także w Polsce można było w ostatnich latach zobaczyć dzieła kilku współczesnych twórców z Meksyku. Wystawa „Viva Mexico!” prezentuje twórczość trzydziestu dziewięciu artystów lub grup ze średniego i młodego pokolenia. Ponieważ północne granice dawnego Meksyku obejmowały tereny należące obecnie do Stanów Zjednoczonych Ameryki i od lat będące obszarem dla emigracji, do udziału w wystawie zaprosiłam także artystów z Kalifornii, gdzie odsetek mieszkańców o latynoskich korzeniach jest największy w USA.
W wielu dziełach na wystawie znajdziemy odniesienia do lokalnej historii i tradycji artystycznej: Máximo González opowiada krwawe dzieje podboju Ameryki Łacińskiej, Ken Gonzalez-Day tropi ślady linczów na Latynosach w Kalifornii w czasach Dzikiego Zachodu, Artemio Rodríguez ożywia lokalną tradycję drzeworytu w nowych społeczno-kulturowych kontekstach. Praca Marii Alós (instalacja w ramach ekspozycji i warsztaty z warszawskimi dziećmi i rodzicami) przywraca pamięć o meksykańskich artystach konceptualnych.
Jednym z najczęściej poruszanych wątków jest problematyka społeczna i polityczna. Wideoinstalacja Gustavo Artigasa Gra w piłkę powstała we współpracy z organizacją pracującą na rzecz młodzieży zagrożonej przestępczością w Chicago. Dzięki prostemu zabiegowi zmiany ustawienia kosza, gra w koszykówkę zaczyna przypominać antyczną aztecką grę, a uczestnicząca w niej grupa młodzieży latynoskiej zyskuje poczucie przynależności do świetnej przeszłości. Prezentowana przez Claudię Fernández dokumentacja działalności Proyecto Meteoros – organizacji pracującej z młodzieżą ulicy w Meksyku –dowodzi, że niektórzy artyści włączają się aktywnie w działalność społeczną.
W dziełach wielu twórców mieszkających w Tijuanie i San Diego pojawia się motyw fizycznej i metaforycznej granicy między biednym i bogatym światem, a także nierówności społecznych i przemocy. Fotograficzna seria Javiera Ramíreza Limóna Pustynia Altar przedstawia piękny pejzaż, ukrywający mroczne tajemnice pogranicza. Głównym rekwizytem akcji artystycznej, przeprowadzonej w czasie otwarcia wystawy przez duet performerski MarcelayGina z Monterrey, była lina upleciona z ubrań zebranych wśród bezdomnych z tego miasta kontrastów. Film Sergio de le Torre Maquillapolis opowiada historie wyzysku kobiet zatrudnionych w przygranicznych fabryczkach. Wraz z ubranym w strój kosmonauty Felipe Zúñigą możemy odbyć podróż wzdłuż (nie)sławnego płotu oddzielającego Tijuanę i San Diego. Atmosferę podzielonego miasta dobrze oddaje animacja Nahomi Ximénez Niewidzialna granica i wiersze młodego poety Omara Pimenty. Instalacja Daniela Ruanovy Tarcze (Zegar) mówi o życiu w stanie zagrożenia, z kolei Yoshua Okon w instalacji wideo Lago Bolesna walczy ze stereotypami określającymi Meksyk jako niebezpieczny kraj. O barwnej historii i współczesnym życiu pogranicza w dowcipny sposób opowiada film Frontierland Rubéna Ortiza Torresa i Jessy’ego Lernera.
W Sali BULBO obejrzeć możemy filmy, wydawnictwa i posłuchać muzyki z kulturalnego tygla, jaki stanowi Tijuana. Grupa TOROLAB z Tijuany w swoich projektach stara się o poprawę warunków życia ludzi. W Warszawie grupa przeprowadziła akcję z cyklu COMA – karmiąc polską publiczność pysznymi meksykańskimi potrawami, pouczyła, jak zdrowo zestawiać produkty. Z kolei architekt Giacomo Castagnola pokazuje na wystawie projekt Mikropark, wprowadzający zieleń do zatoczonego pejzażu miejskiego Tijuany. Damián Ortega przedstawia polskiej publiczności dwie prace poświęcone symbolowi miasta Meksyk – Volkswagenowi garbusowi. Rzeźba – szkielet z części samochodu rozłożony na podłodze oraz film w formacie 16 mm oddają hołd odchodzącemu do historii ważnemu elementowi lokalnej ikonosfery. Robén Ochoa z Los Angeles pokazuje na wystawie współczesną wersję pejzażu kalifornijskiego zdominowanego przez autostrady. Także kolaże Scolii Acosty zainspirowane zostały muralami z tego miasta. Surowe piękno i koloryt Tijuany w zabawny sposób gloryfikuje Mely Barragán (instalacja rzeźbiarska, złożona z części samochodowych zebranych wzdłuż okolicznych dróg, odnosząca się do lokalnej tradycji budowania z nich rzeźb-reklam).
Viva Mexico!
Nich żyje meksyk!
18.09 – 18.11.2007
Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie
Projekt zrealizowany we współpracy z Ambasadą Meksyku w Warszawie przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych Meksyku, dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
główny sponsor wystawy: CEMEX
oficjalny przewoźnik: PLL LOT
sponsorzy galerii: Epson, Netia, A+C
sponsorzy wernisażu: El Popo, A. Blikle, Freixenet
patron programu dla dzieci: Bank Zachodni WBK
patroni medialni: Gazeta Wyborcza, Polityka, TVP, TOK FM, The Warsaw Voice, Onet.pl, EMPiK