Kolekcje
05.12.2016 – 01.01.2017 Kolekcje
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
artyści: Tymek Borowski, Vesna Bukovec, Wojtek Doroszuk, Edward Dwurnik, Wojciech Gilewicz, Ryszard Grzyb, Elżbieta Jabłońska, Anna Jermolaewa, Nikita Kadan, Tigran Khachatryan, Cezary Koczwarski, Paweł Kowalewski, Edward Krasiński, Luxus (Ewa Giepielewska, Bożena Grzyb-Jarodzka, Małgorzata Plata, Yola Ponton, Paweł Jarodzki, Stanisław Sielicki, Piotr Gusta, Artur Gołacki, Jerzy Kosałka, Zbigniew Libera), Marcin Maciejowski, Magisters (Hubert Czerepok, Zbigniew Rogalski), Jarosław Modzelewski, Witek Orski, Włodzimierz Pawlak, Karol Radziszewski, R.E.P. (Kseniya Gnylytska, Nikita Kadan, Zhanna Kadyrova, Olesia Khomenko, Volodymyr Kuznetsov, Lada Nakonechna), Adam Rzepecki, Anna Senkara, Iza Tarasewicz, Andrzej Tobis, Ryszard Woźniak, Julita Wójcik, Monika Zawadzki
kuratorzy: Monika Szewczyk, Hanna Wróblewska, Robert Rumas
współpraca: Małgorzata Bogdańska, Maria Świerżewska
współorganizator: Galeria Arsenał w Białymstoku
Tegoroczny pokaz dedykowany jest przede wszystkim fundatorom: tym, którzy bezpośrednio w akcji crowfundingowej lub poza nią zdecydowali się wesprzeć rozwój naszej kolekcji. Zbiór tegorocznych nabytków (m.in. filmy Anny Jermolaewej i Wojciecha Gilewicza, prace Karola Radziszewskiego, rzeźby Izy Tarasewicz i Moniki Zawadzki, a także fotografie Adama Rzepeckiego, Andrzeja Tobisa, książka artystyczna Grupy LUXUS czy seria filmów Cezarego Koczwarskiego i Anny Senkary,) pokazujemy w kontekście innych — już historycznych dzieł w naszej kolekcji — zespołu prac Edwarda Dwurnika oraz będącego od lat pod naszą opieką depozytu Fundacji Egit, koncentrującej się na sztuce lat osiemdziesiątych, w tym debiutującej w tym okresie najbardziej interesującej malarskiej formacji Gruppa (Ryszard Grzyb, Paweł Kowalewski, Jarosław Modzelewski, Włodzimierz Pawlak, Marek Sobczyk, Roman Woźniak). Pokazowi „patronuje” praca Edwarda Krasińskiego (powstała niemal 20 lat temu na monograficzną wystawę artysty w Zachęcie), nawiązująca do pierwszej kolekcji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i jej ikonicznego dzieła, czyli Bitwy pod Grunwaldem.
Do pokazu zaprosiliśmy także jedną z najciekawszych regionalnych kolekcji: Galerii Arsenał w Białymstoku. Obie kolekcje wiele łączy — w pewnym sensie są one odbiciem historii i programu instytucji. Obie zawierają również dzieła, które czasem trudno jednoznacznie zakwalifikować do tradycyjnych mediów, są też w nich prace niematerialne — idee. Obie są niezwykle mobilne i wykorzystywane często w działalności edukacyjnej. Kolekcja Zachęty z racji historii (pomimo międzynarodowego programu Galerii) skupiona jest jednak prawie wyłącznie na sztuce polskiej. Kolekcja białostocka zawiera silną reprezentację sztuki Europy Środkowo-Wschodniej, co wynika z programu Arsenału i ożywionej współpracy z Ukrainą, Białorusią, Gruzją czy Mołdawią i stanowi o wyjątkowości tego zbioru na tle innych kolekcji regionalnych.
Rockaway to nazwa jednej z peryferyjnych dzielnic nowojorskiej metropolii, w której mieszka matka artysty. Gilewicz towarzyszy jej z kamerą w trakcie porządkowania częściowo zniszczonego przez huragan Sandy domu, w którym artysta ma też swoją pracownię. Praca ma charakter biograficzny i autotematyczny. Wpisuje się w kontekst realizacji opowiadających o współczesnym życiu i twórczości artystów — w tym wypadku niezależnego artysty działającego w Nowym Jorku.
Film pokazany został na monograficznej wystawie artystki w Zachęcie w 2015 roku. Opowiada o niezwykłej postawie tytułowej bohaterki — Polki z Krakowa, która nie znając Jermolaewej, pomogła jej przedostać się za żelazną kurtynę, kiedy artystka z powodów politycznych (była współzałożycielką pierwszej rosyjskiej partii opozycyjnej) zmuszona była uciekać ze Związku Radzieckiego. Po latach Anna Jermolaewa postanowiła odnaleźć kobietę, by podziękować za udzielone jej bezinteresowne wsparcie i sfilmować spotkanie z nią.
Prace Luxusu prezentowane były na współorganizowanej z Muzeum Współczesnym Wrocław przekrojowej wystawie Dzikie pola. Historia awangardowego Wrocławia (2015). Legendarna wrocławska grupa artystyczna rozpoczęła swoją działalność w latach osiemdziesiątych, kontestując szarą rzeczywistość PRL-u. Już wówczas artyści półlegalnie wydawali magazyn, w którym prezentowali swoje prace. Jak w 2013 roku pisali kuratorzy monograficznej wystawy Luxusu: „Żyli szybko, kochali mocno i… dobrze się miewają”.
Praca Karola Radziszewskiego odnosi się bezpośrednio do dzieła Edwarda Krasińskiego Instalacja za zbiorów Zachęty (Krasiński odwołał się do przedwojennej historii galerii, w skład instalacji wchodzi 11 czarno-białych reprodukcji dzieł należących do pierwszej kolekcji Zachęty, obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie, m.in. Bitwy pod Grunwaldem, opasanych charakterystyczną niebieską linią). Radziszewski strawestował dzieło klasyka polskiego konceptualizmu — tworząc własną wersję autoportretu, zastosował swój wariant kolorowej taśmy.
Fotograf, performer, historyk sztuki, od 1979 jest członkiem słynnej grupy Łódź Kaliska, od 1990 grupy Stacja Pi.Stacja. Zakupione zdjęcia układają się w serię prac połączonych wspólną narracją. Zdjęcia są autobiograficzne, poruszają zagadnienia tożsamości artysty oraz w charakterystyczny dla niego, niepozbawiony humoru sposób odwołują się do historii sztuki i zagadnień związanych z appropriation art (sztuką zawłaszczania). Jego fotografie prezentowane były na wystawie Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce (2015).
Na projekt składa się siedem filmów — siedem spotkań z ważnymi polskimi artystami, takimi jak: Jacek Adamas, Michał Dudek, Jacek Malinowski, Katarzyna Kozyra, Monika Mamzeta, Jacek Markiewicz, Małgorzata Niedzielko. Zaprezentowane zostały one w Zachęcie na wystawie Wolny strzelec (2013). Anna Senkara i Cezary Koczwarski odwiedzili z kamerą bohaterów w ich domach i pracowniach, przeprowadzając z nimi niestandardowe wywiady.
Praca zwyciężczyni konkursu dla młodych artystów Spojrzenia — organizowanego przez Zachętę i Deutsche Bank od 2003 roku. Tak została scharakteryzowana w katalogu wystawy Clinamen: „Pasujący na ludzką głowę Warkocz jest czymś pomiędzy hełmem, peruką i rytualnym nakryciem głowy. Każde z nich odnosi się do metody budowania tożsamości przez nakładanie dodatkowych warstw mających chronić przed chaosem lub go porządkować”.
Prace Andrzeja Tobisa pokazane zostały w Zachęcie na wystawie Ziemie podwójnie odzyskane. Bogdan Łopieński, Andrzej Tobis, Krzysztof Żwirblis (2012). Ten niezwykły cykl realizowany jest od 2006 roku, w jego ramach artysta tworzy na nowo ilustracje do haseł zwartych w polsko-niemieckim słowniku z 1954 roku. Oryginalne rysunki zastępuje fotografiami wykonywanymi przede wszystkim na Górnym Śląsku, gdzie mieszka i pracuje. Z dużą dozą absurdu i niejednoznaczności komentuje zależności i różnice pomiędzy językami (polskim i niemieckim) i czasami (PRL i współczesność).
Rzeźba została wyprodukowana specjalnie na wystawę artystki w Zachęcie zatytułowaną Bydło (2014). Zawadzki jest autorką prostych, oszczędnych rzeźb, tworzy także obrazy i wideo. Jednym z głównych tematów jej sztuki jest idea kreowania tożsamości, wyrażana za pośrednictwem uniwersalnych kształtów.
Kolekcje
05.12.2016 – 01.01.2017
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
pl. Małachowskiego 3, 00-916 Warszawa
Zobacz na mapie
Godziny otwarcia:
wtorek – niedziela godz. 12–20
czwartek – wstęp wolny
kasa biletowa czynna do godziny 19.30