Zachęta Narodowa Galeria Sztuki

artyści: Marcin Maciejowski, Anna Molska, Bartek Materka, grupy Twożywo
kurator: Joanna Kordjak-Piotrowska
program muzyczny: Michał Libera
program edukacyjny: Zofia Dubowska-Grynberg, Magdalena Komornicka, Stanisław Welbel

Historie ucha zostały zainspirowane współpracą Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, organizatora Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena, z artystami-autorami plakatów promujących to muzyczne wydarzenie, m.in. grupą Twożywo, Bartkiem Materką, Marcinem Maciejowskim oraz autorką przyszłorocznej oprawy graficznej festiwalu, Anną Molską. Prezentacja ich wybranych prac jest pretekstem do ukazania powiązań między sztukami wizualnymi a dźwiękiem.

Historie ucha to poza częścią ekspozycyjną bogaty projekt edukacyjny, który stanowi punkt wyjścia dla różnorodnych działań związanych z tą tematyką. Ekspozycja pomyślana jest więc przede wszystkim jako przestrzeń warsztatów wizualno-muzycznych skierowanych do młodych i najmłodszych odbiorców sztuki. Warsztaty dotyczą różnego rodzaju dźwięków i sposobów ich percepcji. Dotykają także zagadnień niepełnosprawności i umiejętności poruszania się w świecie pełnym hałasu, nie tylko dźwiękowego. Elementy języka migowego i makatonu są pretekstem do rozmów o inności i sposobach wyrażenia jej językiem plastyki i muzyki. Dla szerszej publiczności przeznaczony będzie bogaty program wydarzeń towarzyszących, obejmujący koncerty i spotkania – pod wspólnym tytułem Hyperacusis. Muzyka nie dla ucha – których wiodącym tematem będą dźwięki niesłyszalne dla ucha.

Ważny punkt odniesienia dla prezentowanych prac stanowić będzie film Mauricio Kagla Ludwig van z 1969 roku. Argentyński kompozytor i reżyser dotknął w nim takich kwestii jak schizofonia, zerwanie związku między widzeniem i słyszeniem oraz percepcja dźwięku – temat podjęty w aspekcie głuchoty Beethovena.

Mając za punkt wyjścia audiowizualny eksperyment Kagla, autorzy wystawy w Zachęcie proponują bardzo szerokie ujęcie tematu dźwięku i jego percepcji. Bardzo interesujący w tym kontekście wydaje się projekt przygotowywany przez Bartka Materkę koncentrujący się na problemach zaburzeń słuchu i głuchoty, oparty na gestach języka migowego. Doskonale w tę tematykę wpisuje się również praca Anny Molskiej, bazująca na odkrytym przez nią rodzinnym archiwum – bogatej dokumentacji naukowej pracy dziadka artystki, przez szereg lat prowadzącego badania nad propagacją fal dźwiękowych. Na przykładzie obrazów Marcina Maciejowskiego prześledzić można, jakimi środkami posługują się tzw. ciche media, aby uchwycić dźwięk. Ważną część ekspozycji w Zachęcie stanowić będzie praca grupy Twożywo (Mariusz Libel i Krzysztof Sidorek) zainspirowana myślą filozofa Emila Ciorana. Projektowi Twożywa towarzyszy muzyka skomponowana przez Kubę Orłowskiego. Ściśle powiązana z prezentacją będzie również seria ich działań zrealizowanych w przestrzeni miejskiej. Autorzy murali odwoływać się będą zarówno do własnych fascynacji muzycznych, jak i obrazować uniwersalne idee związane z muzyką.