Portret Einsteina
- typ obiektu: malarstwo
- rok powstania: 1980
- materiał/technika: olej, dykta
- wymiary: 74 x 70 cm
- numer inw.: M-195
- reprodukcja na licencji: CC BY-SA
Portret Einsteina pochodzi z 1980 roku, z tego samego, co portret twórcy teorii względności autorstwa czołowego przedstawiciela pop artu Andy’ego Warhola (jako część serii Ten Portraits of Jews of the Twentieth Century). W dodatku obaj artyści posłużyli się najprawdopodobniej tą samą wykonaną przez Orrena Jacka Turnera w 1947 roku fotografią przedstawiającą Einsteina w wieku 68 lat. Praca Liberskiego, nazywanego polskim popartystą, to obraz-ikona, gdyż przedstawia ikoniczną dla XX wieku postać, wyglądającą niemal jak królująca w kościołach figura Boga Ojca. Komiksowy charakter płótna odebrał realność portretowanej postaci. Artysta nie przedstawiał zwykłych ludzi, interesowały go silne, charyzmatyczne osobowości.
Obraz został namalowany najprawdopodobniej w związku z przypadającą w 1979 roku setną rocznicą urodzin Alberta Einsteina — Liberski był aktywnym członkiem życia artystycznego w PRL i często brał udział w konkursach czy wystawach rocznicowych. Urodziny te obchodzono na całym świecie — ukazało się wiele znaczków i monet okolicznościowych z podobizną Einsteina. Postać tego aktywisty na rzecz pokoju, obrońcy praw człowieka i socjalisty była ważnym tematem polskiego malarstwa socrealistycznego (podobnie jak Mikołaj Kopernik), np. jego znany portret, również w charakterystyczny dla siebie, plakatowy sposób, w 1948 roku namalował Wojciech Fangor.
Karolina Zychowicz