451° Fahrenheita, czyli temperatura, w której płonie papier.
Wykład Zuzanny Sękowskiej
Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)
wstęp wolny
Przywołując wartość z książki Raya Bradbury’ego, opowiem o książce Ernsta Friedricha Proletariackie przedszkole — wydanym w 1921 roku elementarzu małego pacyfisty. Ta zakazana przez nazistów lektura to rozpisany w formie pieśni i przypowieści dla dzieci poradnik, jak wyrugować wojnę ze wspólnotowej świadomości. Odniesienie do kultury oralnej — przekazywania krótkich i prostych opowieści — jest najważniejszym elementem konstrukcyjnym tej książki, możemy więc mówić w jej przypadku o „żywym pomniku pokoju”. Lektura Proletariackiego przedszkola ma zaszczepić w dzieciach niezbywalne przekonanie o nietykalności życia ludzkiego i konieczności życia we wzajemnym zrozumieniu i szacunku. Na książkę składają się poza tekstami samego Friedricha także trawestacje znanych tekstów literackich, fragmenty niemieckich pieśni i utworów czy cytaty z Fiodora Dostojewskiego, Lwa Tołstoja i Ericha Muehsama. Zabawa w wojnę, zaszczepianie mitu bohaterskiej śmierci, oswajanie z symboliką militarną (!) jest w świetle książki niemoralną tresurą, manipulacją i oswajaniem ze złem. (Jednym z pionierskich pomysłów twórcy Muzeum Antywojennego w Berlinie była produkcja zabawek pacyfistycznych). Zdaniem Friedricha każdy obywatel powinien mieć świadomość, że oswajając dzieci z wizjami wojny, wojskowymi legendami, banalizując obraz rzezi i sprowadzając go do wyidealizowanej wizji, zaszczepiamy w nich pogardę dla życia ludzkiego, jak i przygotowujemy do ślepego podążania za uwodzicielską siłą podobnych idei. Tekst jest silnie nacechowany ideologicznie — powstawał w kręgu niemieckich anarchopacyfistów (skupionych wokół wydawnictwa Freie Jugend i Muzeum Antywojennego w Berlinie), jednak, pomimo pewnych kontrowersji, stanowi niezwykle uniwersalny i aktualny przekaz.
-
06.10 – 27.11.2016Krzysztof Wodiczko i Jarosław KozakiewiczRozbrojenie kultury. Projekt Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata
Rozbrojenie kultury to projekt, którego celem jest z ainicjowanie debaty nad potrzebą przeformułowania sposobów myślenia o historii i pamięci. Krzysztof Wodiczko i Jarosław Kozakiewicz proponują opracowanie idei Instytutu Rozbrojenia Kultury i Zniesienia Wojen im. Józefa Rotblata — miejsca stanowiącego symboliczne wyzwanie dla podtrzymywanej w zbiorowej pamięci kultury wojny.
Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta