• termin: raz w miesiącu, w poniedziałki, godz. 17–20 (w roku szkolnym 2019/2020)
• miejsce: Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki
• zasady uczestnictwa: obowiązują zapisy poprzez formularz na stronie wcies.edu.pl (liczba miejsc ograniczona)
• informacji udziela: Anna Zdzieborska (dział edukacji Zachęty), tel. 22 556 96 42, a.zdzieborska@zacheta.art.pl
• :

Zapisy

Obraz i słowo to cykl wykładów prowadzonych przez Joannę Falkowską-Kaczor i dr hab. Monikę Murawską. Tematem tegorocznych spotkań jest problem złożonych relacji między obrazem (dziełem sztuki) a słowem, wiążący się z pytaniem o możliwość przełożenia dyskursu na obraz i odwrotnie. Inaczej mówiąc, chcemy zapytać o to, czy obraz jest domeną zmysłowości, wrażliwości i bezpośredniości, natomiast słowo jako dyskurs jest silnie powiązane z refleksją, dystansem do rzeczywistości i zapośrednicza nasz kontakt z rzeczywistością. Jak wyglądały relacje między słowem a obrazem w sztuce klasycznej i jak przedstawiają się dzisiaj? Czy wobec dzieła sztuki słowo nie okazuje się po prostu bezsilne? A z kolei dzieło sztuki nieme? Czy nie jest skazane na niemotę i afekt?

Szkolenie obejmujące 28 godzin lekcyjnych zostało przygotowane z myślą o nauczycielach języka polskiego, filozofii, historii sztuki oraz wiedzy o kulturze, uczących w szkołach ponadpodstawowych w Warszawie. Zapraszamy również innych nauczycieli chcących poszerzyć swoją wiedzę o sztuce dawnej i współczesnej, poszukujących inspiracji do prowadzenia zajęć.

Uczestnicy otrzymają zaświadczenia o ukończeniu kursu oraz materiały edukacyjne. Spotkania odbywają się w roku szkolnym 2019/2020 raz w miesiącu (w poniedziałki) w godz. 17–20.

Harmonogram spotkań:

• 7 października Tekst w obrazie. Od średniowiecza do epoki komiksu i memów
  Zajmiemy się kwestią literalnego funkcjonowania słów w obrazie od epoki późnego średniowiecza, przez nowożytne obrazy malarskie (omówimy znane dzieło Nicolasa Poussina Et in Arcadia ego), po współczesne powiązania słów i obrazów w twórczości Jenny Holzer, Edwarda Ruschy i Barbary Kruger.
• 4 listopada Tekst o obrazie I: literatura i sztuki wizualne
  Tematem zajęć będzie znane zdanie Horacego Ut pictura poesis. Zadamy pytanie o możliwość przełożenia obrazu na słowa i odwrotnie. Będziemy analizować teksty literackie odnoszące się do konkretnych dzieł sztuki i dzieła sztuki związane z tekstami i na nich oparte, zarówno klasyczne, jak i współczesne. 
• 9 grudnia Paragone sztuk: siła obrazu czy siła słowa?
  Punktem wyjścia dla rozważań będzie porównanie siły oddziaływania słowa i obrazu na odbiorcę. Czy w dzisiejszych czasach homo sapiens został zastąpiony przez homo videns? Czy świat reklamy pokazuje, że obraz wart jest tysiąca słów, i czy dystopia opisana przez Raya Bradbury’ego w powieści 451° Fahrenheita (świat bez książek) zaczyna stawać się rzeczywistością?
• 13 stycznia Tekst o obrazie II: od ekfrazy do krytyki sztuki
  Zadamy pytanie o to, czym jest komentarz do dzieła sztuki i czy jest potrzebny. Czy wywodząca się ze starożytności sztuka ekfrazy jest początkiem krytyki sztuki? Czy potrzebujemy krytyka i kuratora?
• 3 lutego Czytanie obrazu. Czym jest interpretacja?
  Zastanowimy się nad znaczeniem interpretacji dzieła sztuki i zmianami, jakim podlega ona w zależności od epoki, w której dzieło odczytujemy, a więc dominującego w niej dyskursu (kultura wizualna). Czy rozumienie sztuki może uwzględniać jej nierozumienie? Czy obraz może być tekstem i w jaki sposób?
• 9 marca Czy artysta musi być intelektualistą?
  Zajmiemy się problemem związku między wiedzą a sztuką, między pojęciem a obrazem, a tym samym dziełami sztuki, które nie przyjmują postaci materialnej. Dlaczego artyści minimalistyczni i konceptualni posługują się częściej słowem niż materią? Dlaczego tacy artyści jak Daniel Buren, Robert Morris lub Michelangelo Pistoletto traktują opisy swoich dzieł jako ich integralną część? I czy — jak postuluje polski artysta Artur Żmijewski — twórca musi być dziś intelektualistą?
• 11 maja Obraz i słowo dzisiaj (ONLINE)
  Tematem zajęć będą złożone relacje między obrazem i słowem w epoce rewolucji cyfrowej. Jak funkcjonuje słowo w powiązaniu z nowymi mediami? Czy film i sztuka video mogą funkcjonować niezależnie od dyskursu?

Prowadzące:
Joanna Falkowska-Kaczor — historyczka sztuki, nauczycielka historii sztuki w Zespole Szkół „Bednarska” w Warszawie, egzaminatorka matury z historii sztuki

dr hab. Monika Murawska — absolwentka filozofii i historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, wykładowca Wydziału Sztuki Mediów ASP w Warszawie

koordynacja ze strony Zachęty: Anna Zdzieborska
koordynacja ze strony WCIES: Beata Zuziak

Organizatorzy: Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, Zachęta — Narodowa Galeria Sztuki