Galeria Kordegarda

kurator: Magda Kardasz
współpraca: Krzysztof Gutfrański

Najnowszy projekt Szymona Kobylarza, przygotowany specjalnie dla Kordegardy, to kolejny eksperyment tego artysty z przestrzenią galerii i gatunkami artystycznymi. Kobylarz lubi opowiadać historie, budować równoległe rzeczywistości, mylić tropy, zastawiać na widza pułapki. Zwiedzanie jego wystaw przypomina nieraz podróż po świecie wirtualnej gry. Ostatnio artystę szczególnie pociągają zagadnienia z pogranicza nauki, techniki, wojskowości i spiskowej teorii dziejów. Mówi:

Od pewnego czasu moje zainteresowanie wzbudzają wszelkiego rodzaju »zdziwaczałe« wynalazki. »Zdziwaczałe« pod wieloma względami, nie chodzi mi tylko o zaskakujące zastosowanie, ale i o formę, jaką owe obiekty przybierają. (...) Najciekawsze są rozmaite obiekty wojskowe, paramilitarne, broń przyszłości, która funkcjonuje tylko w sferze projektu, ale również ta z przeszłości, która wydaje się już teraz archaiczna.

Oczywiście, Kobylarz to nie telewizyjny dziennikarz odkrywający przed widzem białe plamy historii czy snujący teorie fantastyczno-naukowe w stylu Z Archiwum X, lecz artysta ukazujący w swoich pracach ukryte mechanizmy rządzące rozwojem nauki, ambiwalentność pojęcia postępu, utopie zweryfikowane przez upływ czasu. Wynalazki chybione oraz te, które wyszły poza ramy pierwotnych założeń, wymknęły się spod kontroli – to obiekty szczególnego zainteresowania twórcy. W czasie pracy nad projektem równie istotne są dla niego poważne źródła naukowe, artykuły prasowe, co świadectwa bardziej osobiste, na przykład wyłowione z internetowego szumu opowieści pasjonatów – amatorów danego zjawiska.                

Życie współczesnych ludzi jest poddawane coraz większej kontroli. Szczególnie mieszkańcy miast czują się obserwowani (system miejskich kamer czuwających nad ich bezpieczeństwem). Świadomość bycia kontrolowanym rodzi obawy o zbytnie ograniczanie wolności. Wszechobecność internetu i połączonych systemów komputerowych ułatwia życie, ale też stwarza ogromne pole do naruszeń prywatności, kradzieży danych osobowych czy innych nadużyć. Z jednej strony chcemy się czuć bezpieczniejsi w przerażającym współczesnym świecie (ustrzec się przed terroryzmem czy przestępczością), z drugiej – zaczynamy mieć poczucie utraty kontroli nad własnym życiem. Taką właśnie Orwellowsko-miejską legendę wziął na warsztat Szymon Kobylarz. Tytuł wystawy ECHELON70 nawiązuje do nazwy potężnego systemu kontroli danych, budzącego od pewnego czasu żywe dyskusje. Tak więc i tym razem punktem wyjścia do komponowania fantastyczno-estetycznych opowieści stała się realna historia. Artysta zaprasza widza do puszczenia wodzy wyobraźni, snucia domysłów i szukania własnych odpowiedzi na intrygujące pytania, które wywołuje wystawa: Czym są białe kule rozmieszczone w barokowo zdobnych wnętrzach Kordegardy? Czaszami Dopplerowskich radarów, używanych prawdopodobnie przez system ECHELON, czy modernistyczną rzeźbą? Czym trudnią się ludzie na czarno-białych fotografiach ukazujących wnętrza laboratorium jakby z lat siedemdziesiątych? Kim jest uwięziony w bocznym pomieszczeniu galerii mężczyzna z głową o futurystycznie kulistym kształcie? Groteskową alegorią przegranej walki figuracji z abstrakcją, ostrzeżeniem przed utratą głowy na rzecz utopii czy symbolem zniewolenia człowieka przez systemy państwowo-polityczne? Może odpowiedzi objawią się widzom w czasie seansu w zmieniającym świadomość (przy okazji cenzurującym myśli) kulistym hełmie, umieszczonym w centralnej części ekspozycji? Jeśli nie, pozostanie przyjemność estetyczna wynikająca z kontemplacji układu sterylnych form kompozycji przestrzennej ECHELON70.        

Szymon Kobylarz – ur. w 1981. W 2007 ukończył Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Mieszka i pracuje w Chorzowie i Katowicach.

Wybrane wystawy indywidualne:

• 2008 Pokój do wynajęcia, Kronika, Bytom