Zachęta Narodowa Galeria Sztuki

kuratorzy: Dominique Roynette, Piotr Wójcik, Joanna Kinowska
projektant ekspozycji: Grzegorz Rytel
dźwięk: Paweł Ziętara – TOK FM

Nasza wystawa ma wielu bohaterów. Wśród nich wielcy Polacy: Jerzy Giedroyc, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda. A obok: urzędnicy, nauczycielki, rolnicy, feministki, Romowie, bezrobotni, anonimowi przechodnie, czy nietypowe spotkania współobywateli, których Jerzy Gumowski fotografował z lotu ptaka. Jednak głównym bohaterem jest zmiana. Podkreślają to sekwencje fotografii sprzed dwóch dekad kontrastujące z obrazami współczesności. Zmianę rejestrują również amatorzy, także ich prace znalazły się na wystawie. Zdjęcia może niedoskonałe, ale szybkie i szczere. Zawodowcom odebrano wyłączność. Dziś fotografują wszyscy. Dlatego profesjonaliści stawiają sobie pytania o społeczny sens ich zawodu. Jedni odrzucają skostniałe, z pozoru doskonałe formy na rzecz spontaniczności, inni wracają do korzeni sztuki fotografii. 

Kolejnym bohaterem wystawy są zbiorowe emocje: wydarzenia polityczne, ekonomiczne, religijne, sportowe. Niekończące się debaty o kształcie polskiej szkoły, reformie służby zdrowia, Kościele, homofobii, lustracji, antysemityzmie. I wreszcie codzienność każdego z nas nieujęta w ramy wydarzeń i dat. Kalejdoskop zaskakujących, dynamicznych sytuacji, w których zawiera się paradoks – polska rzeczywistość dorasta do europejskiej normy. Z wielu zdjęć jakby wyparowała nadwiślańska egzotyka. Transformacja mimo wszystko okazała się sukcesem. Ale obok istnieje Polska, która prawie się nie zmienia, starość i bieda w 1989 i 2009 roku wyglądają niemal tak samo.

Przełom demokratyczny otworzył przed nami świat. Każdy ma szansę spotkania innych ludzi, przedstawicieli innych kultur, religii, sposobów myślenia. Skorzystali z niej także fotografowie „Gazety” – tancerka flamenco w Sewilli, arabscy imigranci pod Paryżem, sycylijscy rybacy, hipisi z USA, bezdomne dzieci w Petersburgu, król rumuńskich Cyganów, uchodźcy z Kosowa, polskie Boże Narodzenie w Edynburgu – zapis bogactwa i różnorodności świata. Ale w obiektywach fotografów znalazły się też miejsca szczególne: Czeczenia, Palestyna, Afganistan, Irak, kraje afrykańskie i ludzkie życie naznaczone wojną. Na ich tle rewolucje 1989–1990 w Europie Środkowej i Wschodniej wydają się cudem.

Fotografowie biorący udział w wystawie: Daniel ADAMSKI, Sebastian ADAMUS, Cezary ASZKIEŁOWICZ, Kuba ATYS, Piotr AUGUSTYNIAK, Dorota AWIORKO, Jacek BALK, Bartek BARCZYK, Anna BEDYŃSKA, Piotr BERNAŚ, Anna BIAŁA, Marta BŁAŻEJOWSKA, Bartosz BOBKOWSKI, Andrzej BOGACZ, Kamil BROSZKO, Bogdan BUGAJSKI, Radosław BUGAJSKI, Iwona BURDZANOWSKA, Grzegorz CELEJEWSKI, Dawid CHALIMONIUK, Ireneusz CIEŚLAK, Łukasz CYNALEWSKI, Filip ĆWIK, Renata DĄBROWSKA, Grzegorz DĄBROWSKI, Piotr DESKA, Piotr DŁUGOSZ, Mirosław DOMINEK, Wojciech DRUSZCZ, Wojciech DUSZENKO, Dominik DZIECINNY, Bruno FIDRYCH, Łukasz FOJT, Dominik GAJDA, Alina GAJDAMOWICZ, Tomasz GAŚ, Łukasz GIZA, Andrzej GOIŃSKI, Adam GOLEC, Dariusz GORAJSKI, Kamil GOZDAN, Robert GÓRECKI, Przemysław GRAF, Michał GROCHOLSKI, Michał GRZYBCZAK, Jerzy GUMOWSKI, Krzysztof GUTKOWSKI, Piotr GUZIK, Wojciech HABDAS, Mateusz HALAWA, Marzena HMIELEWICZ, Andrzej IWAŃCZUK, Wojciech JAKUBIUK, Piotr JANOWSKI, Wojciech JARGIŁO, Maciej JARZĘBIŃSKI, Michał JASIULEWICZ, Grażyna JAWORSKA, Przemek JENDROSKA, Roman JOCHER, Radosław JÓŹWIAK, Sławomir KAMIŃSKI, Tomasz KAMIŃSKI, Wojciech KARDAS, Krzysztof KAROLCZYK, Rita KATANA, Beata KITOWSKA, Tomasz KIZNY, Marcin KLABAN, Filip KLIMASZEWSKI, Daniel KLIMCZAK, Krzysztof KOCH, Waldemar KOMPAŁA, Maciej KONRAD, Marek KOPEĆ, Michał KOPIŃSKI, Robert KOWALEWSKI, Adam KOZAK, Paweł KOZIOŁ, Przemysław KOZŁOWSKI, Damian KRAMSKI, Wojciech KRÓLAK, Robert KRZANOWSKI, Marek KRZĄKAŁA, Jarosław KUBALSKI, Artur KUBASIK, Marcin KUCEWICZ, Bartłomiej KUDOWICZ, Małgorzata KUJAWKA, Dariusz KULESZA, Bartosz KURAŚ, Maciej KUROŃ, Grzegorz KWOLEK, Anna LEWAŃSKA, Jacek ŁAGOWSKI, Michał ŁEPECKI, Marcin ŁOBACZEWSKI, Anna ŁOŚ, Grażyna MAKARA, Bartosz MAKOWCZYŃSKI, Mariusz MAKOWSKI, Rafał MALKO, Paweł MAŁECKI, Piotr MANASTERSKI, Jacek MARCZEWSKI, Adam MARKOWSKI, Tymon MARKOWSKI, Wojciech MATUSIK, Franciszek MAZUR, Piotr MAZUR, Piotr MAZUREK, Mieczysław MICHALAK, Rafał MICHAŁOWSKI, Janusz MICZEK, Rafał MIELNIK, Sławomir MIELNIK, Justyna MIELNIKIEWICZ, Krzysztof MILLER, Grzegorz MISIAK, Andrzej MITURA, Piotr MOLĘCKI, Andrzej MONCZAK, Agnieszka MORCINEK, Igor MORYE, Michał MUTOR, Wojciech NEC, Tomasz NIESŁUCHOWSKI, Mikołaj NOWACKI, Mirosław NOWORYTA, Marek OBREMSKI, Wojciech OKSZTOL, Marcin OLEJNICZAK, Eliza OLEKSY, Wojciech OLKUŚNIK, Marcin ONUFRYJUK, Jakub ORZECHOWSKI, Jarosław PABIJAN, Daniel PACH, Sergiusz PĘCZEK, Włodzimierz PIĄTEK, Karol PIĘTEK, Leszek PILICHOWSKI, Agnieszka PIOTROWSKA, Jacek PIOTROWSKI, Paweł PIOTROWSKI, Marek PODMOKŁY, Aleksander PRUGAR, Paweł RELIKOWSKI, Jacek RENARD, Szymon ROGIŃSKI, Tadeusz ROLKE, Stanisław ROZPĘDZIK, Sebastian RZEPIEL, Agnieszka SADOWSKA-MAZUREK, Dominik SADOWSKI, Sławomir SAJKOWSKI, Marcin SAUTER, Bartłomiej SERAFIŃSKI, Rafał SIDERSKI, Bartosz SIEDLIK, Michał SIERSZAK, Sławomir SIERZPUTOWSKI, Karolina SIKORSKA, Joanna SIWIEC, Maciej SKAWIŃSKI, Krzysztof SKŁODOWSKI, Grzegorz SKOWRONEK, Piotr SKÓRNICKI, Przemysław SKRZYDŁO, Mateusz SKWARCZEK, Paweł SŁOMCZYŃSKI, Adam SŁOWIKOWSKI, Grzegorz SOCHA, Julian SOJKA, Waldemar SOSNOWSKI, Bartłomiej SOWA, Paweł SOWA, Tomasz STAŃCZAK, Andrzej STAWIARSKI, Wojciech STRÓŻYK, Wojciech SURDZIEL, Krzysztof SZATKOWSKI, Jerzy SZCZĘSNY, Jerzy SZOT, Grzegorz SZYMAŃSKI, Arkadiusz ŚCICHOCKI, Maciej ŚWIERCZYŃSKI, Marcin TOMALKA, Paweł TOPOLSKI, Tomasz TRUSIEWICZ, Paweł ULATOWSKI, Tomasz WAJSPRYCH, Tomasz WALKÓW, Tomasz WANTUŁA, Tomasz WASZCZUK, Tomasz WAWER, Tomasz WIECH, Tomasz WIERZEJSKI, Andrzej WIŚNIEWSKI, Lesław WŁODARCZYK, Agnieszka WOCAL, Krzysztof WOJCIECHOWSKI, Marcin WOJCIECHOWSKI, Arkadiusz WOJTASIEWICZ, Józef WOLNY, Sebastian WOŁOSZ, Marcin WOŁOSZCZAK, Piotr WÓJCIK, Bartosz WRZEŚNIOWSKI, Jan ZAMOYSKI, Albert ZAWADA, Beata ZIEMOWSKA, Maciej ZIENKIEWICZ, Tomasz ŻUREK, Piotr ŻYTNICKI