Data powstania: 09.05.2023

Witold Pilecki ps. „Witold” urodził się 13 maja 1901 r. w Ołońcu w Karelii. W 1910 r. zamieszkał w Wilnie, gdzie rozpoczął naukę oraz wstąpił do działającego w konspiracji skautingu.

W 1918 r. został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. W grudniu tego roku w szeregach Samoobrony Wileńskiej bronił miasta przed bolszewikami. W kolejnych latach uczestniczył w walkach o niepodległość i granice odradzającego się państwa polskiego. Brał udział w Bitwie Warszawskiej, a w październiku 1920 r. w wyprawie wileńskiej gen. Lucjana Żeligowskiego.

W 1926 r. zamieszkał wraz z rodziną w majątku Sukurcze w pow. lidzkim. Zaangażował się w działalność harcerską i społeczną. Uczestniczył również w corocznych ćwiczeniach rezerwy Wojska Polskiego.

Pilecki brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Po zakończeniu działań współtworzył konspiracyjną Tajną Armię Polską. W 1940 r. podjął się zadania przeprowadzenia działań wywiadowczych na terenie niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Aresztowany w trakcie ulicznej łapanki, jako Tomasz Serafińskidotarł do KL Auschwitz we wrześniu 1940 r. Na terenie obozu stworzył konspiracyjny Związek Organizacji Wojskowej, który m.in. gromadził i przekazywał informacje o mordach dokonywanych przez Niemców na więźniach obozu. Zagrożony aresztowaniem, w kwietniu 1943 r., Pilecki uciekł z KL Auschwitz i złożył raport o panujących w nim warunkach. Przekazane przez niego dane dotarły nie tylko do władz Polskiego Państwa Podziemnego, ale również do aliantów zachodnich.

Na początku 1944 r. działał w nowej organizacji podziemnej krypt. „NIE”, która miała podjąć działalność konspiracyjną pod okupacją sowiecką. Walczył w powstaniu warszawskim, a po jego upadku trafił jako jeniec do niemieckiego oflagu. Uwolniony z niewoli, przedostał się do Włoch, do 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. W październiku 1945 r. przerzucono go do Polski z zadaniem organizacji siatki wywiadowczej zbierającej informacje o okupowanym przez Sowietów kraju.

W maju 1947 r. Witold Pilecki został aresztowany przez UB i poddany barbarzyńskiemu śledztwu. 15 marca 1948 r., po pokazowym procesie, sąd komunistyczny skazał go na karę śmierci. Wyrok wykonano 25 maja 1948 r.

Miejsce pochówku rtm. Witolda Pileckiego do dziś pozostaje nieznane.