Archiwum gestów
- typ obiektu: fotografia
- rok powstania: 1987
- materiał/technika: 68 fotografi czarno-białych
- wymiary: 30 x 30 cm x 68
- numer inw.: F-6
- reprodukcja na licencji: CC BY-NC-ND 3.0
Zofia Kulik fotografowała różne aspekty rzeczywistości już od czasu studiów, tworząc obszerne archiwum z systematycznym podziałem na kategorie takie jak architektura czy pejzaż. Kontynuację tych zainteresowań stanowi Archiwum gestów — układ 68 fotografii ze zbioru ok. 700 ujęć z lat 1987–1991. Podczas pleneru w Olsztynie w 1987 roku Kulik ujrzała i zapamiętała scenę ze Zbigniewem Liberą pogrążonym we śnie tak, że sprawiał wrażenie martwego. Stało się to inspiracją do wykonania pierwszej serii inscenizowanych w domu artystki ujęć nagiego Libery w łóżku. Kolejne serie przedstawiają tego samego modela w pozach zaczerpniętych z różnych źródeł ikonograficznych. Kulik uważnie studiowała ustawienia postaci w sztuce starożytnego Egiptu, antyku, na obrazach m.in. Williama Blake’a, Hieronima Boscha, El Greca, Artura Grottgera, Jacka Malczewskiego czy Hansa Memlinga, ale też w propagandowej sztuce XX-wiecznych systemów totalitarnych. Jak zauważyła Bożena Czubak, chodziło o „podobieństwa odnajdywane w pozach, w gestach postaci z różnych epok i tradycji ikonograficznych, jak często przywoływany przykład postaci z ręką wzniesioną w oratorskim geście […]”. W serii pojawiają się też pozy kobiece: cierpiącej pod krzyżem i wniebowziętej Marii, trzech Gracji z Wiosny Botticellego. Archiwum gestów stało się dla artystki źródłem, z którego korzystała wielokrotnie, przygotowując bardziej złożone kompozycje fotograficzne, jak np. Od Syberii do Cyberii (1998–2004). Warto dodać, że w 1987 roku Kulik nie tylko sfotografowała pierwsze gesty, lecz także rozpoczęła karierę indywidualną — wcześniej działała w duecie z Przemysławem Kwiekiem jako KwieKulik.