T jak Transgresja. Wykład z cyklu „Filozoficzne abecadło sztuki współczesnej”
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp wolny
prowadzenie: dr Monika Murawska, dr hab. Mateusz Salwa, dr Piotr Schollenberger
Termin „transgresja” oznacza m.in. przekraczanie granic bądź norm. Aby można było mówić o transgresji w sztuce, należy wpierw przyjąć, że istnieją granice, które sztuka może przekraczać. Historia sztuki XX wieku zdaje się przy tym pokazywać, że sztuka nie tyle może przekraczać granice (normy), ile ma to czynić, ponieważ nie jest niczym innym, jak działaniem transgresyjnym. Rodzi się przy tym zasadnicze pytanie o charakter tych granic. Jak przebiegają? Co ograniczają? Co oddzielają? Ich zdefiniowanie jest o tyle ważne, że bez niego nie sposób zrozumieć sztuki jako ciągłego ruchu ich przekraczania ani odpowiedzieć sobie na pytanie, czemu transgresja w sztuce ma służyć.
Filozoficzne abecadło sztuki współczesnej to zajęcia poświęcone omówieniu najważniejszych pojęć związanych ze sztuką współczesną — jej historią i zagadnieniami teoretycznymi — na modłę filozoficznego „abecadła”. Jednak nie po to, by nadmiernie upraszczać pewne problemy, lecz by krytycznie im się przyjrzeć i obronić teorię sztuki współczesnej przed zarzutem „bzdurności”, niezrozumiałości czy jałowości. Nie wydaje się bowiem, aby rację miał Barnett Newman, kiedy stwierdził, że estetyka ma się tak do malarstwa, jak ornitologia do ptaków. Przyjęta przez nas formuła, owocująca celowo arbitralnym wyborem problematyki, pozwoli nam skupić się na analizie poszczególnych pojęć, zadać pytania o ich użyteczność, zakres ich stosowalności oraz na przykładach zbadać, jak pozwalają one uchwycić pewne aspekty współczesnej praktyki artystycznej i doświadczenia sztuki. Dodatkowo postaramy się pokazać, że niektóre współczesne problemy mają charakter ponadhistoryczny i jako takie definiują w znacznej mierze fenomen sztuki.
Kolejne spotkania:
- Utopia — 25.04, godz. 17
- Wyobraźnia — 09.05, godz. 17
- Zabawa — 23.05, godz. 17
Prowadzenie cyklu: dr Monika Murawska, dr hab. Mateusz Salwa, dr Piotr Schollenberger (Instytut Filozofii UW)