18.05, sobota, godz. 14:30
19.05, niedziela, godz. 13:00

kuratorka programu filmowego: Aleksandra Ławska

Pokaz pięciu filmów krótkometrażowych towarzyszący wystawie „Zza gór się słońce wznosi blade”, skupiających się wokół wizualnych interpretacji teorii ciemnej ekologii Timothy’ego Mortona. Rosnący trend zgłębiania tematów ekologicznych w kinematografii krótkometrażowej w ostatnich latach sprzyja wytworzeniu bardziej krytycznej, świadomej i wielowarstwowej perspektywy.

Twórcy filmowi kreują w swoich pracach własne światy, skupiając się na dystopijnych i utopijnych wizjach przyszłości. Badają koncepcję świadomości ekologicznej i analizują konsekwencje trwania w kryzysie klimatycznym. Odwracają się w stronę perspektywy nie-ludzkiej, ukazując szersze rozumienie bioróżnorodności. Przyglądają się dyskryminacji gatunkowej, obnażając relacje sił pomiędzy człowiekiem a przyrodą. 

To nie tylko eksploracja wizualna, ale również intelektualna, której rezultaty odzwierciedlają się w rozmaitych środkach wyrazu i bogactwie języka filmowego – filmy łączą elementy analogowe z CGI, wykorzystują found footage, a także eksperymentują z ruchem i rodzajem kamery. Całość tych zabiegów wykorzystuje potencjał metaforyczny i poetycki języka filmowego, łącząc obserwacje ekologiczne z fascynującą narracją wizualną.

Program (całkowity czas trwania projekcji: 63 minuty)

Under the North Sea
Federico Barni, Alberto Allica
Wielka Brytania, 2020, 17’

Kilometr poniżej klifów w hrabstwie North Yorkshire, codziennie spotykają się dwie bardzo różne społeczności. Od lat 80., gdy w kopalni soli w Boulby zostało zbudowane najgłębsze laboratorium badawcze zajmujące się ciemną materią w Wielkiej Brytanii, górnicy i naukowcy pracują obok siebie w tym podziemnym kompleksie. W ciemności tego trudnego środowiska młoda kobieta odnajduje nową przyszłość. Mozaika zdjęć uzupełnionych ścieżką dźwiękową stworzoną wyłącznie z nagrań podziemnych ukazuje tę kruchą równowagę oraz wymiar, w którym utopijne i dystopijne przyszłości zaczynają współistnieć.

Federico Barni to włoski reżyser filmowy, mieszkający między Londynem a Mediolanem. Jego twórczość jest silnie związana z naukowymi studiami biologii i antropologii (UCL, Imperial College), często przybierając formę science fiction w interpretacji rzeczywistości. Jego filmy, takie jak "Under the North Sea" (2020), "Asha" (2021) i "Orchard" (2023), brały udział w międzynarodowych festiwalach filmowych, m.in. DocLisboa, Clermont-Ferrand, Torino Film Festival, Glasgow Short Film Festival i LIDF. Jego artystyczne filmy oraz współprace z artystami i muzykami prezentowane były także w galeriach i instytucjach, takich jak South London Gallery, Cryptic Glasgow, Wilhelm Hack Museum, a także na platformach Nowness i FACT.

Alberto Allica to urodzony w Madrycie, obecnie mieszkający w Londynie scenarzysta i reżyser. Po ukończeniu studiów z neurobiologii, Alberto postanowił podążać za swoją pasją do tworzenia filmów w 2017 roku, tworząc "Under the North Sea" (2020) – eksperymentalny krótkometrażowy dokument, który został wybrany do udziału w prestiżowych międzynarodowych festiwalach, takich jak Clermont Ferrand International Film Festival. W 2021 roku dołączył do RSA Films Ridleya Scotta jako starszy producent rozwoju w dziale filmów dokumentalnych.

Unboxing Eden
Neozoon
Francja, Niemcy, 2013, 3’

Hodowcy węży i ich zwierzęta. Film dokumentuje przybycie, hodowlę i obchodzenie się z wężami o różnych kształtach i rozmiarach. Kolaż o dumie i ukrytym strachu, kwestionujący, kto kontroluje kogo.

Neozoon to żeński duet artystyczny założony w 2009 roku w Berlinie i Paryżu. Ich praca artystyczna opiera się na zasadzie kolażu i bada kwestie socjologiczne związane ze specyzmem w kapitalocenie. De- i rekontekstualizacja materiałów znalezionych na platformie YouTube to powtarzający się element ich twórczości. Ich prace były prezentowane między innymi w Centre Pompidou w Paryżu, HKW w Berlinie, na Internationale Kurzfilmtage w Oberhausen, w ZKM w Karlsruhe i na IFFR w Rotterdamie.

Juice 
Mona Keil
Niemcy, 2023, 5’

Grupa okrągłych, wilgotnych istot obsmarowuje się nawzajem lepkim sokiem. Dzielą swój świat z dokuczliwymi małymi owadami, ale pewnego dnia zaczynają je miażdzyć. W odpowiedzi istoty zaczynają wysychać.

Mona Keil jest artystką sztuk wizualnych, skupiającą się głównie na filmach animowanych. Jej główne zainteresowania cyrkulują wokół analogowego oraz eksperymentalnego podejścia do materiału wizualnego, obejmując techniki takie jak animacja poklatkowa, animacja wycinankowa oraz animacja rysunkowa. Po ukończeniu dyplomu z animacji w Filmakademie Baden-Württemberg, została niezależną reżyserką i artystką zamieszkałą w Lipsku.

The Newt Congress
Matthias Sahli, Immanuel Esser
Szwajcaria 2022, 16’

Od lat gigantyczne mówiące jaszczury są wykorzystywane zarówno do pracy, jak i jako zwierzęta laboratoryjne. Kongres Jaszczurów odbywa się w budynku konferencyjnym otoczonym naturą, gdzie uczestnicy spotykają się, aby zoptymalizować eksploatację tych zwierząt. Krótkometrażowy film jest swobodną adaptacją "Inwazji Jaszczurów" Karela Čapka.

Matthias Sahli studiował reżyserię na Zurich University of the Arts ZHdK. Bohaterowie jego filmów często pojawiają się w dziwnie uchwyconych krajobrazach przedmieść, przemysłowych czy naturalnych, tylko po to, aby równie szybko zniknąć. Obcy w otoczeniu, napotykają rozmawiające urządzenia lub zwierzęta, które kwestionują ich światopogląd. Film „The Newt Congress” był prezentowany na Locarno Film Festival, Sundance Film Festival, Palm Spring International Film Festival i wielu więcej. 

Immanuel Esser studiował filozofię na Uniwersytecie Humboldt w Berlinie, zanim zwrócił się ku filmowi. Skoncentrowany na eksperymentach myślowych i filozofii politycznej, napisał pracę magisterską na temat stylizowanych światów i ich potencjału oświeceniowego. Obecnie studiuje film fabularny na Akademii Sztuk Mediów w Kolonii.

Look then Below
Ben Rivers
Wielka Brytania 2018, 21’

Film prezentuje futurystyczne istoty z tajemniczego krajobrazu wypełnionego dymem i z głębin ziemi. „Look Then Below" został nakręcony w rozległych, ciemnych korytarzach jaskiń Wookey Hole w hrabstwie Somerset. Podziemny świat komór, wykuty dawno temu, kiedyś przechowywał pozostałości utraconych cywilizacji, a teraz zwiastuje przyszły podziemny świat, zamieszkany przez gatunek wyewoluowany z naszego środowiskowo zagrożonego świata. To trzecia część trylogii filmów spekulatywnych z tekstem napisanym przez Marka von Schlegella.

Ben Rivers studiował Sztukę Piękną w Szkole Sztuki w Falmouth, początkowo specjalizując się w rzeźbie, zanim zajął się fotografią i filmem. Po uzyskaniu dyplomu nauczył się samodzielnie kręcić filmy w formacie 16mm i obrabiać je ręcznie. Jego praktyka jako filmowca porusza się między dokumentem a fikcją. Często śledząc i filmując ludzi, którzy w pewien sposób odseparowali się od społeczeństwa, surowy materiał filmowy stanowi punkt wyjścia dla Riversa do tworzenia niejednoznacznych narracji, wyobrażając alternatywne istnienia w marginalnych światach.
 

Aleksandra Ławska studiowała filologię duńską i kulturoznawstwo na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2018 roku pracuje nad wieloma interdyscyplinarnymi projektami, w tym działaniami edukacyjnymi, takimi jak warsztaty ze studentami, nauczanie programowania filmów i produkcja wydarzeń kulturalnych w Fundacji Ad Arte. Od 2019 roku jest szefową programową Short Waves Festival. Współpracuje z Festival du nouveau cinéma (FNC) w Montrealu jako członek komisji preselekcyjnej