Prace Jana Cybisa w Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu
Wykład Joanny Filipczyk towarzyszący wystawie „Co po Cybisie?”
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
wstęp wolny
Jan Cybis związany jest ze Śląskiem Opolskim poprzez miejsce swojego urodzenia. Urodził się bowiem w roku 1897 we wsi Wróblin (wówczas: Fröbel) w powiecie prudnickim ówczesnej rejencji opolskiej jako Johannes Cibis. W swej rodzinnej miejscowości spędził tylko pierwszych jedenaście lat życia, nigdy więcej na stałe nie powrócił na Opolszczyznę.
Kiedy umierał w grudniu 1972 roku, Muzeum Śląska Opolskiego miało w swoich zbiorach tylko dwa jego obrazy. Obecnie opolska kolekcja liczy 90 obrazów olejnych oraz 846 prac na papierze i jest największą oraz najbardziej reprezentatywną kolekcją prac Jana Cybisa w Polsce.
Najstarsze obrazy olejne to studia malowane we Francji w latach 20. XX wieku pod wyraźnym wpływem postimpresjonistów, kolejne prace — powstające aż do śmierci artysty — dokumentują wszystkie lata twórczości, będąc świadectwem rozmaitych prób ekspresji i realizacji postulatu „malarskiego rozstrzygnięcia obrazu”. W bogatym zespole prac na papierze również znajdziemy zarówno te najstarsze, jak przesłany jeszcze z gimnazjum do rodzinnego domu, wykonany gwaszem pejzażyk (przed 1916) czy rysunki powstałe w okresie rozpoczęcia nauki we wrocławskiej akademii (1919), jak i późniejsze szkice: notowane „na szybko” widoki, studia aktów, autoportrety i portrety znajomych, a także wspaniałe akwarele. Znakomitym uzupełnieniem kolekcji są również osobiste rzeczy artysty: począwszy od podręczników i przyborów szkolnych, poprzez bogaty księgozbiór dotyczący sztuki, rękopisy, dokumenty aż po przedmioty używane do układania martwych natur i przybory malarskie.
Prezentacja będzie miała na celu przybliżenie słuchaczom historii powstania opolskiej kolekcji oraz scharakteryzowanie jej najistotniejszych elementów. Ważną kwestią jest także pokazanie Jana Cybisa nie tylko jako polskiego malarza, ale jako Ślązaka — jednego z najważniejszych artystów związanych ze Śląskiem.
Joanna Filipczyk — absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim (1995), doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce. Od 1994 zatrudniona w Dziale Sztuki Muzeum Śląska Opolskiego, od 1995 roku do dziś — kierownik działu. Od 1999 roku kształtuje działalność wystawienniczą Galerii Muzeum Śląska Opolskiego. Jest pomysłodawczynią i autorką prezentowanych tam wystaw, zebranych w cyklach: Laureaci nagrody im. Cybisa, W kręgu Cybisa oraz Sztuka polska XX wieku. Autorka wielu wystaw poświęconych opolskiemu środowisku plastycznemu. Jest także autorką scenariuszy aktualnych wystaw stałych Muzeum Śląska Opolskiego z zakresu sztuki prezentujących malarstwo polskie, ceramikę górnośląską oraz malarstwo Jana Cybisa. W 2015 roku wydała książkę poświęconą opolskiemu środowisku plastycznemu Sztuka na peryferiach. Opolskie środowisko plastyczne 1945–1983.
-
15.09 – 16.12.2018Co po Cybisie?
Przekrojowa wystawa polskiego malarstwa XX i XXI wieku obejmuje szerokie spektrum dzieł wybitnych polskich twórców wpisujących się w kluczowe nurty historii sztuki i aktualne prądy artystyczne. Międzypokoleniowy, problemowy pokaz przypomina starsze oraz przywołuje najnowsze postawy ponad czterdziestu artystów zanurzonych w medium malarstwa. Ekspozycja z jednej strony koncentruje się na najważniejszych, historycznych już dzisiaj pozycjach artystycznych „po Cybisie”. Z drugiej — jej ambicją jest prezentowanie prac ukazujących stan współczesnego malarstwa.
Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta