Poczuć, nazwać, zobaczyć. O złożonej relacji sztuki, wiedzy i scenariuszy przyszłości
Zachęta / sale wystawowe
wstęp wolny
16
uczestnicy: Joanna Erbel, Sebastian Cichocki, Philipp Kleinmichel
prowadzenie: Aleksandra Skowrońska
rozmowa w j. angielskim
Sztuka aktywnie włącza się do debaty publicznej – jest jej nieodzwoną częścią. Daje przy tym szanse na skonfrtontowanie różnych wizji tego, jak rozumiemy przestrzenią publiczną. Oferuje także możwliość oddziałowywania na wyobraźnie i wyobrażenia odbiorców – na poziomie indywidualnym i kolektywnym – oraz konstruowania scenariuszy potencjalnych przyszłości rozumianej za Timothy Mortonem – jako “rozciągnięta w czasie teraźnieszość”.
W momencie, gdy ośrodki akademickie tracją potencjał społeczno- i kulturotwórczy na rzecz transformacji w wyizolowane quasi-korporacyjne przedsiębiorstwa, rola kulturotwórcza, edukacyjna i wiedzotwórcza przejmowana zostaje przez instytucje kultury. To tu więc – jeszcze silniej – ma szansę realizować się dziś spostrzeżona przez Barbarę Bolt performatywna siła sztuki – wywołująca zmiany w działaniach zarówno jednostek jak i społeczności.
Taka właśnie, performatywna – to znaczy sprawcza – rola spełniać może się szczególnie w ramach produkcji i dystrubucji wiedzy: zarówno tej historycznej jak – co będzie przedmiotem rozmowy – konstruowanej wokół najbardziej bieżących, palących i dotykających nas bezpośrednio kwestii: od wielokryzysów, transformacje epoki antropocenu, przemian struktur społecznych, zmieniającej się roli nauki i komunikacji, po przyspieszenie technologiczne.
Powyższej zaznaczone wątki podejmiemy z co najmniej dwóch perspektyw – przyjrzymy się tematowi produkcji i dystrybucji wiedzy oraz wizji przyszłości poprzez praktyki artystyczne, kuratorskie i instytucjonalne. Z drugiej strony – wspólnie pomyślimy nad nie dość (jeszcze) rozpoznanym potencjałami sztuki, która, jak wskazuje Joanna Erbel, jest w stanie zapoznac swoich odbioców z holistycznymi doswiadczeniami, których nie jestemy w stanie nazwac (nie istnieje dla nich bowem jeszcze odpowiednia nomeklatura), ale jestesmy w stanie poczuc.
Philipp Kleinmichel — pracownik naukowy w Katedrze Teorii Sztuki i Studiów Kuratorskich na Uniwersytecie Zeppelina we Friedrichshafen. Obecnie pracuje nad książką na temat transformacji i samozachowania kultury zachodniej. Kleinmichel studiował filozofię, sztukę i teorię mediów we Fryburgu, Karlsruhe i Nowym Jorku, a także wykładał m.in. na Uniwersytecie Sztuki w Berlinie, w Instytucie Stosowanych Studiów Teatralnych na Uniwersytecie w Giessen i na Uniwersytecie w Hamburgu. Jego publikacje na temat głównych aspektów polityczno-ekonomicznych, technologicznych i estetycznych sił transformacji kulturowej obejmują Im Namen der Kunst. Eine Genealogie der politischen Ästhetik (2014), The Symbolic Excess of Art Activism (2019) czy The Cultural Currency of Semiocapitalism: On the General Law of Exchange (2022).
dr Joanna Erbel — socjolożka, ekspertka do spraw mieszkaniowych i budowanie miejskiej odporności. Członkini Zarządu PLZ Spółdzielni. Dyrektorka ds. protopii w CoopTech Hub, pierwszym w Polsce centrum technologii spółdzielczych. Członkini Rady Fundacji Rynku Najmu. Współautorka raportów CTH – Akademia Miejskiej Odporności (2024), Spółdzielcza farma miejska jako narzędzie rozwoju miejskiej strefy żywicielskiej i agroekologii (2023) oraz Spółdzielnia Równokręgi (2023), Pakiet miejskiej odporności (2022) oraz Spółdzielcza transformacja i in Autorka książek Poza własnością. W stronę udanej polityki mieszkaniowej (2020), Wychylone w przyszłość. Jak zmienić świat na lepsze (2022) oraz powieści foresightowej – Jak Henryk zdobył władzę (2023). Współpracowniczka Fundacji A/typika, działającej na rzecz sprzyjanie rozwoju neurokultury. W 2024 roku obroniła doktorat na Wydziale Socjologii pt. „Nie-ludzcy aktorzy miejskiej transformacji. Projekty artystyczne a przemiany przestrzeni miejskiej Warszawy w pierwszej dekadzie XXI".
Sebastian Cichocki — is the Chief Curator and Head of Research at the Museum of Modern Art in Warsaw (MSN), where he was a member of curatorial teams of Who Will Write the History of Tears: Artists on Women’s Rights (2021), Primary Forms (2021-ongoing), The Penumbral Age: Art in the Times of Planetary Crisis (2020), Never Again: Art against War and Fascism in the 20th and 21st centuries (2019), Making Use: Life in Postartistic Times (2016), and other exhibition and research programmes. Sebastian Cichocki is the Curator of the 40th EVA International – Ireland’s Biennale of Contemporary Art, 2023.
-
15.03 – 26.05.2024Zza gór się słońce wznosi blade
Zachęca i wymaga, abyśmy myśleli o powiązaniach z nie-ludzkimi i pozaludzkimi bytami: począwszy od złóż metali i promieniowania, po drożdże, małże czy powietrze. Nie uprzywilejowuje człowieka. Nie pozwala się romantyzować ani fetyszyzować, ujarzmiać ani uprzedmiotawiać. Mroczna ekologia — koncept rozwinięty przez Timothy’ego Mortona — podkreśla tajemniczość i złożoność ekologicznych problemów, które często pozostają poza zasięgiem naszej (ludzkiej) świadomości. To filozoficzne narzędzie, które pozwala przyjrzeć się relacjom siebie ze światem — ulegającym coraz większym, szybszym i trudniejszym do zrozumienia zmianom. Umożliwia odnalezienie się w mroku — w spektrum dziwnych i niezrozumiałych transformacji przejawiających się w wydarzeniach o różnej skali: od całej planety do pojedynczych ludzkich ciał.
Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta