prowadzenie: dr Bartłomiej Błesznowski

W okresie kapitalizmu przemysłowego kooperatyzm — także w Polsce — stanowił jedno z remediów, jakie klasy ludowe przedsięwzięły w celu poprawy bytu materialnego oraz walki o prawa polityczne i urzeczywistnienia ideałów demokratycznego zarządzania procesami gospodarczymi. Niestety od czasu, gdy globalny kryzys gospodarczy przekształcił się w głęboki kryzys podstaw samego porządku społeczno-gospodarczego, pogłębiające się nierówności podkopują fundamentalną zasadę demokracji: obywatelską partycypację w procesie rządzenia. „Ekonomizacja” polityki oparta na fetyszyzmie własności prywatnej i traktowaniu kryterium gospodarczej efektywności jako jedynego miernika skutecznego działania w sferze publicznej, doprowadziła do uznania splotu państwo–rynek za naturalny, a zatem obowiązujący model wspólnoty. Koncepcje kooperatystów nie przynależą jednak wyłącznie do historii pewnego etapu rozwoju (peryferyjnego) kapitalizmu. Czy dzisiaj ideał gospodarki nacelowanej na dzielenie się bogactwem i demokratyczną kontrolę nad procesem pracy ma szansę przekroczyć ograniczenia coraz bardziej pasożytniczego systemu, w którym bogactwo tworzone w rozproszonych sieciach zostaje przechwycone przez globalną elitę zarządzającą środkami produkcji, transportu i wymiany danych? A może to właśnie instytucje opierające się na etosie kooperacji, funkcjonujące w imię równości i solidarności, mogą stanowić obecnie realną alternatywę w warunkach postępującej prekaryzacji pracy, coraz bardziej autorytarnej władzy państwowej i globalnych mechanizmów wyzysku opartych na ultranowoczesnych technikach kontrolowania procesów pracy, wymiany i komunikacji? I w końcu, może to właśnie w dobie rozwoju platform cyfrowych i algorytmów regulujących przepływy finansów i informacji, hasło „społem!” ma szansę ukazać swój prawdziwie wyzwalający potencjał? Chcemy zatem na poważnie zadać pytanie, jakie znaczenie dla współczesnego świata mają wciąż moralne, teoretyczne i praktyczne idee kooperatystów. Spotkanie odbędzie się wokół prezentacji anglojęzycznego numeru Cooperation as the Institution of the Common czasopisma naukowego „Praktyka teoretyczna” (1/2018).

Goście główni:

Bartłomiej Błesznowski – historyk idei i socjolog wiedzy, adiunkt w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych UW. Razem z Marcinem Królem prowadził serię wydawniczą „Genealogia współczesności. Historia idei w Polsce 1815-1939”, zaś aktualnie wraz z Aleksandrą Bilewicz przygotowuje serię książek poświęconych tradycji i aktualności idei polskiego kooperatyzmu. Współtwórca społecznej inicjatywy „Laboratorium kooperacji” i projektu badawczego „Tradycje polskiego kooperatyzmu. Od idei do praktyki” (grant NPRH). Opublikował, m.in. dwie monografie poświęcone myśli Michela Foucaulta, ostatnio Antyhumanistyczna teoria polityki w myśli Michela Foucaulta (Kraków 2016) oraz wybór pism polskich kooperatystów Cooperativism and Democracy. Selected Works of Polish Thinkers (Leiden 2018). Redaktor afiliowany czasopisma naukowego „Praktyka teoretyczna”.

Zofia Łapniewska - ekonomistka i feministka, adiunktka w Instytucie Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2012–2016 przebywała za granicą jako podoktorska badaczka m.in. na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie i London School of Economics and Political Science. Jej artykuły były publikowane w takich pismach jak Feminist Economics czy Review of Radical Political Economics.

Jan J. Zygmuntowski - ekonomista zawodowo i badawczo związany z obszarami innowacji, automatyzacji pracy i cyfrowej gospodarki. Prezes Zarządu think-tanku ekonomiczno-społecznego Fundacja Instrat oraz pracownik strategicznej instytucji finansowania rozwoju. Publikował w tematyce gospodarczej, społecznej i polityki zagranicznej w Rzeczpospolitej, Nowym Obywatelu, Magazynie Kontakt, WeTheCrowd oraz na profilach w mediach społecznościowych. Współredaktor monografii naukowej "#FutureInsights: Technologie 4.0 a przemiany społeczno-gospodarcze" (Oficyna Wydawnicza SGH). Absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i stypendysta G20 Global Solutions podczas niemieckiej prezydencji w G20. Obecnie pracuje nad książką poświęconą gospodarce opartej o wiedzę, kapitalizmowi kognitywnemu i spółdzielczości platform.

Mikołaj Ratajczak - filozof, adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, członek redakcji czasopisma naukowego “Praktyka Teoretyczna”. Autor tekstów z zakresu filozofii politycznej, historii idei oraz teorii społecznej w polskich i zagranicznych wydawnictwach naukowych. Publikował także m.in. w “Przeglądzie Politycznym”, “Znaku”, “Dzienniku opinii”, “Dzienniku Gazeta Prawna”, "Kulturze liberalnej" i “Bez dogmatu”. Tłumacz rękopisów ekonomicznych Karola Marksa na język polski (Kapitał 1.1. Rezultaty bezpośredniego procesu produkcji) oraz książek i artykułów z obszaru współczesnej filozofii i teorii ekonomicznej.

Partnerzy: