Eugenika w praktyce
Pokaz filmowy
Zachęta | sala kinowa (wejście od ul. Burschego, schodkami w górę)
wstęp wolny
Pokaz filmowy towarzyszący wystawie „Postęp i higiena”
- Eugenika w praktyce / Eugéniové
reż. Pavel Štingl
Czechy/Słowacja, 2013, 76 min
film w oryginalnej wersji językowej z napisami w języku polskim
Termin eugenika pochodzi z greki i oznacza „dobre urodzenie”. Wprowadził go w życie Francis Galton, kuzyn Karola Darwina, zakładając, że poprzez selektywne rozmnażanie zwierząt i ludzi można z pokolenia na pokolenie ulepszać gatunki, szczególnie w zakresie tych cech, które są dziedziczne. Selektywne rozmnażanie sugerował już Platon, ale Galton doprowadził do rozdzielenia eugeniki na dwa typy: pozytywną, zachęcającą do reprodukowania najlepszych osobników i negatywną, zniechęcającą do tego osobniki mniej wartościowe. Film przedstawia historię tej idei, która po II wojnie światowej zniknęła niemal ze słowników, po jej wypaczeniu w teorii Holocaustu. Reżyser ukazuje jej negatywne konsekwencje. Traktuje ją jak przykład złego i niechlubnego syndromu, typowego nadużycia nauki, obrazując, co tak naprawdę dzieje się, gdy ludzie nagle postanawiają przejąć rolę Boga i kształtować świat na własną rękę. Przedstawiona w stylu starych kronik poprzeplatanych cytatami z eseistycznej książki Patrika Ouředníka Europeana, a także specjalnie dobranymi do tego filmu animacjami, historia eugeniki udowadnia, że droga od idei wyhodowania „lepszej rasy ludzkiej” do komór gazowych okazała się w XX wieku znacznie krótsza niż by się komukolwiek wydawało. Film przypomina o tych zdarzeniach, zadając pytanie, czy ludzkość przetrwa eugenikę, czy scenariusz będzie raczej odwrotny. To również pouczająca refleksja nad granicami oddzielającymi naukę od pseudonauki i to nie tylko w przeszłości, lecz również obecnie i w naszej przyszłości.
Opis za planetdoc film festiwal.
-
29.11.2014 – 15.02.2015Postęp i higiena
Prezentowana w Zachęcie wystawa „Postęp i higiena” poświęcona jest pułapkom modernizacji w kontekście wspólnej dla sztuki i nauki początków XX wieku idealistycznej wiary w postęp i możliwość „ulepszania”. Pomyślana została jako esej, który krytycznie analizuje związek idei modernizmu z takimi zjawiskami jak inżynieria genetyczna, eugenika czy badania nad czystością rasy, zwracając jednocześnie uwagę na ich wpływ na współczesny świat.
Zachęta – Narodowa Galeria SztukiZachęta